Familiebedrijven

In mijn praktijk adviseer ik diverse familiebedrijven, de omvang van deze bedrijven varieert van kleinere MKB-ondernemingen tot ondernemingen met meer dan 1.000 werknemers in binnen- en buitenland. Familiebedrijven vertegenwoordigen een grote economische waarde in Nederland, meer dan 40% van de werkgelegenheid in Nederland wordt gecreëerd door familiebedrijven.

De betrokkenheid binnen een familiebedrijf is groot, de bestuurder-aandeelhouders weten vaak tot in detail welke zaken er spelen binnen hun onderneming. Ze zijn hierdoor in staat om snel beslissingen te nemen. Het familiebedrijf onderscheidt zich van andere bedrijven door de invloed die de familiecultuur speelt. In een familiebedrijf spelen diverse belangen een rol. In grote lijnen kunnen de belangen van de familie, de onderneming en de eigenaren van het bedrijf worden onderscheiden. Er zijn familieleden die als eigenaar werkzaam zijn in het bedrijf en familieleden die alleen aandeelhouder zijn. Ook zijn er familieleden die werkzaam zijn bij het bedrijf maar geen aandeelhouder zijn.

Het behoeft geen toelichting dat de belangen tussen deze groepen nogal uiteen kunnen lopen. Denk maar aan bedrijfsopvolging. Niet alle kinderen zullen geschikt zijn voor bedrijfsopvolging of toetreding tot de onderneming. Ook kan de visie op de onderneming verschillend zijn. Emotionele aspecten kunnen dus een rol spelen bij zakelijke besluiten.

Het is dus van groot belang dat deze belangen in evenwicht zijn. Daarom is het zinvol om afspraken in een familiebedrijf over allerlei onderwerpen waarbij zowel bedrijfs- als familiebelangen betrokken zijn vast te leggen. Daarmee wordt ook de besluitvorming in goede banen geleid. Die afspraken worden opgenomen in een familiestatuut. Daarin wordt zowel aandacht besteed aan het bedrijfsbelang als aan de rol van de familie.

Uiteraard gaat het goed zo lang het goed gaat. Een misverstand ligt echter op de loer. Het uittreden uit een besloten kring van aandeelhouders, het ontslag van familieleden, dit alles kan leiden tot grote onrust binnen de familie. Om nu met de familie bij de rechter aan te schuiven is geen aanlokkelijke gedachte. De kans op misverstanden wordt kleiner wanneer de afspraken al gemaakt zijn. Stel dit dus niet uit totdat zich een misverstand voordoet, maar neem voorzorgsmaatregelen. In die situatie is het bereiken van overeenstemming lastiger (zo niet onmogelijk zo niet onmogelijk) dan in de situatie waarin alles nog koek en ei is.